Σάββατο 29 Μαρτίου 2014

Η συμβολή του Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου της Ζακύνθου




Ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου της Ζακύνθου έχει συμβάλει ουσιαστικά στην πολιτισμική και κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη του νησιού, στα πλαίσια της ανάπτυξης δραστηριοτήτων και προγραμμάτων για τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος στους σημαντικότατους βιότοπους φωλεοποίησης της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta.

Τα πιο σημαντικά έργα του Φορέα είναι τα εξής:

Φύλαξη Παραλίας

Το Μουσείο
 Μουσείο
Φύλαξη-Ενημέρωση
Πλωτές εξέδρες
Περίπτερο Ενημέρωσης με αποθήκη


 
Το Θεματικό Εκθεσιακό Κέντρο της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta βρίσκεται στην περιοχή της Δάφνης που υπάγεται σε Περιοχή Προστασίας του Τοπίου Φ1, του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου, στο δημοτικό διαμέρισμα Βασιλικού.
Ο διαμορφωμένος χώρος του θεματικού κέντρου, το εκθεσιακό και ενημερωτικό υλικό, η χρήση των πολυμέσων και τα αναμνηστικά αντικείμενα που δίνονται, αποτελούν για τον επισκέπτη αφορμή ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με τη θαλάσσια χελώνα και τις παραλιες ωοτοκίας της στη Ζάκυνθο.
Ο ρόλος του δεν περιορίζεται μόνο στη μελέτη και προβολή της Caretta caretta, αλλά επεκτείνεται και στη γνωριμία με άλλα είδη προτεραιότητας και ενδημικά είδη χλωρίδας και πανίδας που συναντάμε στη Ζάκυνθο, που συνδέονται με την παράδοση και ιστορία του νησιού.
Η κατασκευή του Θεματικού Εκθεσιακού Κέντρου έχει χρηματοδοτηθεί από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης σε ποσοστό 80% το ανώτερο και το υπόλοιπο από εθνικούς πόρους.
 

Στο πλαίσιο των δράσεων του Φορέα Διαχείρισης του Ε.Θ.Π.Ζ. για την διαχείριση και προστασία της Προστατευόμενης Περιοχής συμπεριλαμβάνεται και το πρόγραμμα της φύλαξης - ενημέρωσης στην περιοχή του Πάρκου. Οι βασικοί στόχοι για τη φύλαξη - ενημέρωση είναι:
 
 1. Φύλαξη Παραλιών Ωοτοκίας
Στον Κόλπο του Λαγανά, υπάρχουν έξι (6) παραλίες ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta. Οι έξι αυτές παραλίες είναι: Μαραθονήσι, Ανατολικός Λαγανάς, Καλαμάκι, Σεκάνια, Δάφνη, Γέρακας. Κάθε καλοκαίρι χιλιάδες επισκέπτες χρησιμοποιούν τις παραλίες αυτές για αναψυχή, με αποτέλεσμα να ασκούν οικολογική πίεση στον βιότοπο αναπαραγωγής της Caretta caretta. Ο Φορέας Διαχείρισης του Πάρκου διασφαλίζει τη σωστή διαχείριση και προστασία του βιότοπου αυτού, ιδιαίτερα καθόλη τη διάρκεια της περιόδου ωοτοκίας των θαλασσίων χελωνών, δηλαδή από τα μέσα Μαΐου έως και τα μέσα Οκτωβρίου.
2. Φύλαξη Θαλάσσιας Περιοχής
Με τη χρήση των σκαφών του Φορέα Διαχείρισης, σε συνεργασία με το Λιμεναρχείο Ζακύνθου, επιτυγχάνεται η επιτήρηση και φύλαξη της θαλάσσιας περιοχής του Ε.Θ.Π.Ζ. καθώς και η ενημέρωση των επισκεπτών σε αυτή.
3. Φύλαξη Δασικών Εκτάσεων
Στον συνολικό σχεδιασμό για τη φύλαξη της περιοχής του ΕΘΠΖ περιλαμβάνεται και η πυρασφάλεια στην εν λόγω περιοχή. Για τον σκοπό αυτό ο Φορέας Διαχείρισης ΕΘΠΖ βρίσκεται σε στενή συνεργασία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία της Ζακύνθου καθώς επίσης και με την Δασική Υπηρεσία Ζακύνθου. Τέλος, ο ΦΔ διασφάλισε την απόκτηση μικρού πυροσβεστικού οχήματος για την πυροπροστασία  του Πευκόδασους του Βασιλικού
4. Η λειτουργία των κέντρων ενημέρωσης του Φορέα Διαχείρισης
Με τη λειτουργία κέντρων και περιπτέρων ενημέρωσης ο επισκέπτης ενημερώνεται για το πρόγραμμα φύλαξης – ενημέρωσης. Τα περίπτερα αυτή είναι καταλλήλως εξοπλισμένα με το απαραίτητο ενημερωτικό υλικό και εκπαιδευμένο προσωπικό για την ορθή πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση των επισκεπτών.
 
Στο έργο αυτό του Φορέα περιλαμβάνεται η κατασκευή 3 ξεχωριστών πλωτών εξεδρών για εποχιακή χρήση για την πρόσδεση του επιτρεπόμενου αριθμού και μεγέθους σκαφών στο Μαραθονήσι και γενικότερα στον Κόλπο Λαγανά Ζακύνθου . Με τη χρήση των εξεδρών αυτών υπάρχει η δυνατότητα ελλιμενισμού περισσότερων σκαφών στο λιμάνι, εξασφαλίζοντας την ορθολογική διαχείριση των σκαφών εντός του κόλπου Λαγανά. Επίσης στο Μαραθονήσι, βρίσκεται στη Βορειο-Δυτική του πλευρά παραλία, η οποία αποτελεί και παραλία ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας. Αυτήν επισκέπτονται καθημερινά εκατοντάδες τουρίστες χρησιμοποιώντας ιδιωτικά ή ενοικιαζόμενα σκάφη, ενώ επαγγελματίες δραστηριοποιούνται στην περιοχή, αποβιβάζοντας και επιβιβάζοντας καθημερινά επισκέπτες. Με την προσωρινή πρόσδεση αυτών των σκαφών στις εξέδρες εξασφαλίζεται η καλύτερη διαχείριση των επισκεπτών της περιοχής, αλλά και η προστασία του περιβάλλοντος.
 
 
Στα πλαίσια των έργων του Φορέα είναι και η κατασκευή ενός περιπτέρου ενημέρωσης με αποθηκευτικό χώρο στο Δ.Δ. Βασιλικού του Δήμου Ζακυνθίων. Η κατασκευή αυτή που ξεκίνησε το............ , σε συμβατή με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Ζακύνθου θα συμβάλλει σημαντικά στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού.

Στέλνουν την Ελλάδα στο ευρωπαϊκό Δικαστήριο για ελλιπή προστασία των θαλάσσιων χελώνων που απειλούνται με εξαφάνιση

Η υπόθεση αφορά σχέδια ανάπτυξης στον Κυπαρισσιακό Κόλπο στη Δυτική Πελοπόννησο, μία από τις σημαντικότερες παραλίες φωλεοποίησης της θαλάσσιας χελώνας καρέτα καρέτα στη Μεσόγειο και μια περιοχή που προστατεύεται βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ.
 
Στην περιοχή, πολλά σχέδια ανάπτυξης και κατασκευαστικές δραστηριότητες γίνονται ανεκτά και αδειοδοτούνται, γεγονός που έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στις χελώνες που απειλούνται με εξαφάνιση.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, τα κράτη- μέλη πρέπει να θεσπίσουν και να εφαρμόσουν ένα αποτελεσματικό σύστημα αυστηρής προστασίας ειδών όπως η θαλάσσια χελώνα καρέτα καρέτα, η οποία απειλείται σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα μέτρα αυτά υποχρεώνουν τα κράτη- μέλη να εξασφαλίζουν ότι τα είδη δεν θα διαταράσσονται κατά τη διάρκεια της περιόδου αναπαραγωγής τους και ότι θα περιορίζεται οποιαδήποτε δραστηριότητα που θα μπορούσε να συνεπάγεται την υποβάθμιση των τόπων αναπαραγωγής των ζώων.
Ο Κυπαρισσιακός Κόλπος προστατεύεται από το Natura 2000, το πανευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων φυσικών περιοχών που θεσπίστηκε με την οδηγία του 1992 για τους οικοτόπους.
Ο στόχος της νομοθεσίας Natura είναι να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη καλή διαβίωση των πλέον απειλούμενων ευρωπαϊκών ειδών και των οικοτόπων τους. Η Επιτροπή εξέφρασε πρώτα τις ανησυχίες της σε προειδοποιητική επιστολή προς την ελληνική κυβέρνηση τον Οκτώβριο του 2011, ανησυχίες τις οποίες επανέλαβε σε αιτιολογημένη γνώμη έναν χρόνο αργότερα. Η Ελλάδα αναγνώρισε την ανάγκη λήψης μέτρων και κατάρτισε πρόγραμμα δράσης και χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του. Ωστόσο, σχεδόν δύο χρόνια μετά την εκπόνηση του προγράμματος, ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί.

Η Επιτροπή πληροφορήθηκε ότι συνεχίζονται οι κατασκευαστικές εργασίες, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα να πλήττονται οι οικότοποι των χελωνών οι οποίοι προστατεύονται βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας. Δεδομένου ότι η περίοδος φωλεοποίησης για το 2014 πρόκειται να ξεκινήσει, αποφασίστηκε να παραπεμφθεί η Ελλάδα ενώπιον του Δικαστηρίου της ΕΕ.
ΠΗΓΗ : Ημερησία

Τρίτη 25 Μαρτίου 2014

Επίσκεψη στο σύλλογο προστασίας της θαλάσσιας χελώνας (ΑΡΧΕΛΩΝ)


Εισαγωγή

Την Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου του 2014, στα πλαίσια του περιβαλλοντικού προγράμματος, πραγματοποιήσαμε εκπαιδευτική εκδρομή στο σύλλογο προστασίας της θαλάσσιας χελώνας (ΑΡΧΕΛΩΝ) στην περιοχή της Γλυφάδας, με σκοπό να πληροφορηθούμε για τη δράση του συλλόγου σχετικά με το απειλούμενο είδος της θαλάσσιας χελώνας Καρέτα- Καρέτα.

Περιήγηση στο χώρο του πάρκου

Η άφιξή μας στο χώρο του συλλόγου πραγματοποιήθηκε στις 10.15, όπου και μας παρέλαβε στην είσοδο εξειδικευμένος συνοδός για την ασφαλέστερη και καλύτερη περιήγησή μας, αλλά και για την αναλυτικότερη παρουσίαση όλων όσων διαδραματίζονται στο χώρο αυτό.

Αρχικά, σε ειδικό χώρο στην είσοδο του πάρκου, όπου μας δόθηκε η δυνατότητα να ξεκουραστούμε για λίγο από τη διαδρομή, πληροφορηθήκαμε για τη δράση του συλλόγου και για μερικά ιστορικά στοιχεία σχετικά με τη λειτουργία του. Ενδεικτικά μερικές από της πληροφορίες που δόθηκαν από τη συνοδό είναι:

«Ο Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ, ιδρύθηκε το 1983 και είναι μη-κερδοσκοπικό σωματείο με αντικείμενο τη μελέτη και προστασία των θαλάσσιων χελωνών και των βιοτόπων τους, τη διαχείριση των παράκτιων οικοσυστημάτων στις σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας της Καρέτα στη χώρα μας, την περίθαλψη τραυματισμένων και άρρωστων χελωνών καθώς και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού.»

Κατόπιν, εισήλθαμε στο κύριο μέρος του πάρκου και περιηγηθήκαμε στο χώρο περίθαλψης θαλάσσιων χελωνών και στις εγκαταστάσεις του, ενώ παράλληλα είχαμε την ευκαιρία και τύχη να παρατηρήσουμε από κοντά τις πασίγνωστες θαλάσσιες χελώνες Καρέτα- Καρέτα αλλά και να δούμε το σύλλογο «εν δράσει», προσπαθώντας να θεραπεύσει μερικές τραυματισμένες χελώνες που βρίσκονταν εκεί.

Στη συνέχεια, οδηγηθήκαμε σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο, στον οποίο είχαμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε ένα εκπαιδευτικό, οπτικοακουστικό υλικό (βίντεο), από το οποίο αποκτήσαμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους τρόπους τραυματισμού, αναπαραγωγής και τις απειλές που αντιμετωπίζει μία θαλάσσια χελώνα κατά τη διάρκεια της ζωής της.

Ωστόσο, αυτό που εντυπωσίασε αλλά παράλληλα άφησε και την απορία-ενόχληση σε εμάς τους μαθητές, ήταν πως ο σύλλογος λειτουργεί χωρίς κρατικές επιχορηγήσεις και με εθελοντές ανθρώπους από όλο τον πλανήτη, οι οποίοι καταφθάνουν από μακρινές χώρες στον τόπο μας και χωρίς να περιμένουν κάποια ανταμοιβή, βοηθούν και φροντίζουν τις τραυματισμένες χελώνες. Η απορία-ενόχλησή μας ήταν πως, παρά την τιμή που έχουμε ως χώρα να φιλοξενούμε στον τόπο μας ένα τόσο σημαντικό απειλούμενο είδος, οι Έλληνες εθελοντές είναι μόνο 50, ενώ οι υπόλοιποι 450 προέρχονται από χώρες του εξωτερικού. Αυτό δηλώνει το πόσο πίσω βρισκόμαστε ακόμη ως χώρα στο θέμα του εθελοντισμού.

Το τέλος της επίσκεψης- τα συναισθήματα από την εκδρομή

Με το τέλος της επίσκεψής μας και πριν επιστρέψουμε, είχαμε τη δυνατότητα, πληρώνοντας ένα συμβολικό ποσό, να υιοθετήσουμε όλοι μαζί μία χελώνα και να της δώσουμε όνομα. Φυσικά δεν θα μπορούσαμε να χάσουμε μία τέτοια ευκαιρία και πλέον τα μέλη της περιβαλλοντικής ομάδας του 1ου ΓΕΛ Κηφισιάς είναι «γονείς» μιας χελωνίτσας με το όνομα Tony!

Έπειτα και από αυτό, αποχωρήσαμε από το χώρο γεμάτοι εντυπώσεις από όσα είδαμε και πλέον περισσότερο ευαισθητοποιημένοι για το απειλούμενο αυτό είδος. Τέλος, δεν ήταν λίγοι οι μαθητές που σκέφτονται να επισκεφθούν ξανά το σύλλογο, προσφέροντας ένα ποσό, ώστε να τον ενισχύσουν ή ακόμα και να βοηθήσουν εθελοντικά το σημαντικό έργο του συλλόγου, επιθυμώντας να νιώσουν μέσα από την ανιδιοτελή αυτή πράξη τη χαρά και την ικανοποίηση πως και αυτοί συμβάλλουν στη διάσωση της θαλάσσιας χελώνας, Καρέτα- Καρέτα.

Συγγραφή και επιμέλεια κειμένου: Ζυμπίδης Ιωσήφ, Γιαννίκος Χρήστος (μαθητές τμήματος Α1)

Τρίτη 4 Μαρτίου 2014

Η Μεσόγειος θάλασσα

Γεωγραφικά χαρακτηριστικά

Μεσόγειος θάλασσα: Μια θάλασσα "στη μέση της γης", όπως λέει και η λέξη. Η μικρογραφία ενός ωκεανού που φιλοξένησε μερικούς από τους σημαντικότερους πολιτισμούς που εμφανίστηκαν στην γη. Μια θάλασσα που κράτησε στην αγκαλιά της τα περισσότερα καράβια και έδωσε ζωή στις περισσότερες ταξιδιωτικές περιπέτειες από την εποχή της αρχαιότητας μέχρι σήμερα. Από τις Ελληνικές τριήρεις, τις Ρωμαϊκές διήρεις, τα πλοία των Καρχηδονίων και των Βυζαντινών, τις Ισπανικές καραβέλες και τις Βενετσάνικες κορβέτες, μέχρι τα σημερινά υπερσύγχρονα πυρηνικά υποβρύχια, η Μεσόγειος Θάλασσα δεν σταμάτησε ποτέ να είναι ίσως ο σημαντικότερος δρόμος επικοινωνίας των λαών και των πολιτισμών τους.
Έκταση της Μεσογείου
Η Μεσόγειος θάλασσα απλώνεται ανάμεσα στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική και έχει έκταση 2,5 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Έχει δύο βασικές λεκάνες Ανατολικά και Δυτικά της Σικελίας, που διαχωρίζονται από ένα χώρισμα βάθους 330 μόνο μέτρων. Η επικοινωνία της με τον Ατλαντικό Ωκεανό γίνεται από τα στενά του Γιβραλτάρ, με την Θάλασσα του Μαρμαρά από τα στενά των Δαρδανελλίων και με την Ερυθρά Θάλασσα από τη Διώρυγα του Σουέζ. Οι διαστάσεις της Μεσογείου είναι 3.800 χιλιόμετρα κατά την διεύθυνση Ανατολή - Δύση, και μόλις 900 χιλιόμετρα κατά την διεύθυνση Βορράς - Νότος. Το μέσο βάθος της είναι 1.429 μέτρα ενώ το μέγιστο βάθος της βρίσκεται στα Κύθηρα και ξεπερνά τα 5.000 μέτρα. Η επιφάνεια της θάλασσας είναι χαμηλότερη από αυτή του Ατλαντικού Ωκεανού και χαμηλώνει επίσης από το Γιβραλτάρ προς το Βόρειο Αιγαίο κατά 80 περίπου εκατοστά.
Πολλά ποτάμια ξεκινούν από τα βουνά και τις μεγάλες οροσειρές των Άλπεων, των Πυρηναίων και του Καυκάσου και κατευθύνουν τα νερά τους στη λεκάνη της Μεσογείου. Τα μεγαλύτερα από αυτά, ο Ισπανικός Έβρος, ο Πάδος, ο Ροδανός και ο Νείλος εκβάλλουν στη Μεσόγειο και την εφοδιάζουν με μεγάλες ποσότητες υλικών (χώματα, πέτρες, αλλά και πολλά θρεπτικά στοιχεία) που πέφτουν στη Μεσογειακή λεκάνη.
Κλίμα
Το κλίμα έχει πάρει το όνομά του από την ίδια τη θάλασσα. Ο "Μεσογειακός" τύπος κλίματος χαρακτηρίζεται από τα ζεστά καλοκαίρια και τους ήπιους χειμώνες που συναντάμε στις ευρωπαϊκές ακτές. Ειδικότερα οι βόρειες και δυτικές περιοχές έχουν εύκρατο κλίμα και περισσότερη υγρασία, ενώ οι νότιες και οι ανατολικές περιοχές είναι πιο ζεστές με κλίμα αρκετά ξηρό. Οι βροχοπτώσεις είναι πυκνότερες την Άνοιξη και το Φθινόπωρο, αλλά στη νότια και στην ανατολική λεκάνη οι περισσότερες βροχές πέφτουν στις αρχές του Χειμώνα. Όλο το χρόνο φυσούν συνήθως βοριάδες και δυτικοί άνεμοι. Η ηλιοφάνεια συχνά ξεπερνά τις 250 ημέρες το χρόνο. Ο συνδυασμός δυνατών ανέμων και ηλιόλουστων ημερών, προξενεί έντονη εξάτμιση στην επιφάνεια της θάλασσας.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι επιστημονικές έρευνες έχουν παρατηρήσει πως από το νερό που εξατμίζεται κάθε χρόνο στη Μεσόγειο, μόνο το μισό επιστρέφει από την ατμόσφαιρα σαν βροχή ή χιόνι. Έτσι, αν δεν γινόταν η αναπλήρωση του νερού αυτού από τον Ατλαντικό ωκεανό, σε 2000 χρόνια θα εξατμιζόταν ολόκληρη η Μεσόγειος θάλασσα. Ένα τέτοιο φαινόμενο παρατηρήθηκε πριν από 6 εκατομμύρια χρόνια και έχει ονομαστεί "Η κρίση του Μεσσήνιου". Την εποχή αυτή προκλήθηκαν πολλές γεωλογικές μεταβολές, μία από τις οποίες οδήγησε στο κλείσιμο των στενών του Γιβραλτάρ και η Μεσόγειος ξεράθηκε.
Μηχανισμός ανακύκλωσης του νερού της Μεσογείου
Ο μηχανισμός της αναπλήρωσης του νερού της Μεσογείου από τον Ατλαντικό Ωκεανό δεν είναι και τόσο απλός επειδή δεν περιορίζεται μόνο σε μια απλή είσοδο του νερού του Ατλαντικού στη λεκάνη της Μεσογείου. Τα νερά της Μεσογείου έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αλάτι (38,4 γραμμάρια αλάτι σε 100 γραμμάρια νερού), από τα νερά του Ατλαντικού Ωκεανού (36 γραμμάρια αλάτι σε 1.000 γραμμάρια νερού). Μόνο η Ερυθρά και η Νεκρά Θάλασσα είναι πιο αλμυρές από τη Μεσόγειο. Για τους λόγους αυτούς η Μεσόγειος εμφανίζει νερά πυκνότερα από αυτά του Ατλαντικού.
Έτσι, στα στενά του Γιβραλτάρ έχουμε επιφανειακή είσοδο Ωκεάνιου νερού προς τη Μεσόγειο και έξοδο νερού από τα βαθύτερα στρώματα της Μεσογείου προς τον Ατλαντικό Ωκεανό. Το νερό που μπαίνει στη Μεσόγειο είναι περισσότερο από αυτό που βγαίνει, και έτσι καλύπτεται το έλλειμμα που όπως προαναφέραμε, δημιουργείται από την εξάτμιση. Το νερό αυτό είναι πιο ελαφρύ και γι’αυτό απλώνεται στην επιφάνεια της Μεσογείου όπου το καλοκαίρι εξατμίζεται έντονα. Το ψυχρό εξάμηνο όμως από τον Νοέμβρη ως τον Απρίλη το επιφανειακό αυτό νερό ψύχεται, γίνεται πιο πυκνό και βυθίζεται, δίνοντας τη θέση του σε νερό βαθύτερων στρωμάτων που ανεβαίνει στην επιφάνεια. Με αυτόν τον τρόπο το νερό ανακυκλώνεται και φέρνει στην επιφάνεια τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στο βυθό και που είναι απαραίτητα για τον πολλαπλασιασμό όλων των οργανισμών που ζουν στην Μεσόγειο και συνδέονται μεταξύ τους με τους κρίκους της τροφικής αλυσίδας.
Το φαινόμενο της ανταλλαγής νερού που παρουσιάζεται στα στενά του Γιβραλτάρ έχει σαν αποτέλεσμα η Μεσόγειος να χάνει πολλά από τα θρεπτικά της συστατικά καθώς ανταλλάσσει το πλούσιο σε αυτά βαθύ νερό της με το φτωχό επιφανειακό νερό του Ατλαντικού Ωκεανού. Όμως είναι απαραίτητο γιατί εξασφαλίζει την αργή αλλά σταθερή ανανέωση των νερών της Μεσογείου και ακόμη κρατάει σταθερή την αλατότητά τους απομακρύνοντας έτσι το ενδεχόμενο να μετατραπεί κάποτε η Μεσόγειος σε νεκρή θάλασσα.
Η αναπλήρωση των νερών της Μεσογείου σε θρεπτικά συστατικά που διαρρέουν στον Ατλαντικό και φτάνουν μέχρι τις Αζόρες και τον Γασκωνικό κόλπο, γίνεται από τα ποτάμια της, τα οποία δυστυχώς σήμερα φέρνουν μαζί με το νερό και όλη τη ρύπανση των πόλεων. Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί γιατί τα βιομηχανικά και αστικά απόβλητα, οι βλαβερές ουσίες των αγροτικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, τα δηλητηριώδη απόβλητα των διυλιστηρίων πετρελαίου βρίσκονται μέσα στο νερό που κατεβαίνει από ποτάμια και ρυάκια στη λεκάνη της Μεσογείου και την ρυπαίνει. Ετσι τα ψάρια τρώνε μαζί με τα θρεπτικά συστατικά και όλα τα απόβλητα, τα οποία τελικά καταλήγουν στον ανθρώπινο οργανισμό από τον ίδιο τον άνθρωπο που διαλέγει για γεύμα του τα θαλασσινά θεωρώντας τα πιο υγιεινά, ανυποψίαστος για το μέγεθος του προβλήματος.
Ένας ορισμός της θαλάσσιας ρύπανσης όπως τον διατύπωσε μια ομάδα ειδικών επιστημόνων λέει τα εξής: "Υπάρχει θαλάσσια ρύπανση όταν ο άνθρωπος, άμεσα ή έμμεσα, εισάγει στο θαλάσσιο περιβάλλον ουσίες ή ενέργεια που έχουν ως κύριες βλαβερές συνέπειες την προσβολή των ζωντανών οργανισμών, την απειλή της ανθρώπινης υγείας, την παρεμπόδιση άλλων ανθρώπινων δραστηριοτήτων όπως την αλιεία, την αλλοίωση της ποιότητας του θαλάσσιου νερού και την υποβάθμιση της ομορφιάς του τοπίου". Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός επιστήμονας για να διαγνώσει πως όλα τα παραπάνω σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό συμβαίνουν στη Μεσόγειο.
Ανακεφαλαιώνοντας θα λέγαμε πως η Μεσόγειος μοιάζει με μια τεράστια λίμνη. Τα νερά της ανανεώνονται μια φορά κάθε 180 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι αυτά που ρίχνουμε σήμερα στη Μεσόγειο θα τα βρίσκουν μέχρι και τα εγγόνια μας της 6ης γενιάς. Αυτό πρέπει να προβληματίσει όλους εμάς τους Μεσογειακούς λαούς και να μας οδηγήσει στη λήψη όλων εκείνων των μέτρων που απαιτούνται ώστε η Μεσόγειος να εξακολουθήσει να είναι μια ζωντανή θάλασσα.

Βιολογικά χαρακτηριστικά της Μεσογείου

Η Μεσόγειος είναι μια θάλασσα στην οποία παρατηρείται μεγάλη ποικιλία τοπίου στο βυθό και στις ακτές της, πράγμα που δημιουργεί πολλούς και διαφορετικούς βιότοπους. Έτσι παρουσιάζεται πλούσια σε ποικιλία ειδών αλλά φτωχή στην ποσότητα των ειδών που ζουν σ'αυτήν.
Μάλιστα πολλά από τα είδη αυτά είναι ενδημικά, δηλαδή ζουν μόνο στη Μεσόγειο. Παραδείγματα ενδημικών ειδών έχουμε πολλά π.χ. από τα είδη των σφουγγαριών της Μεσογείου το 42% είναι ενδημικά, από τα είδη των ψαριών το 11% και από τα φύκια το 10-15%.
Στους ωκεανούς παρατηρείται ακριβώς το αντίθετο. Έχουμε δηλαδή αναλογικά λίγα είδη, αλλά από το κάθε είδος συναντάμε πάρα πολλά άτομα. Το μεγάλο ή το μικρό πλήθος των ειδών εξαρτάται από τις ποσότητες των θρεπτικών συστατικών όπου υπάρχουν στη γύρω περιοχή. Αυτό το καταλαβαίνουμε αν παρατηρήσουμε τις εκβολές των ποταμών στις οποίες τα θρεπτικά συστατικά που πέφτουν από τη στεριά στη θάλασσα είναι άφθονα. Σ'αυτά τα μέρη συναντάμε μεγάλες ποσότητες των ειδών όπου ζουν εκεί. Επίσης το χειμώνα, που οι καταιγίδες είναι περισσότερες και τα ποτάμια πιο ορμητικά και φέρνουν στη Μεσόγειο θρεπτικά υλικά από το έδαφος, παρατηρούμε αύξηση της ποσότητας των ειδών που ζουν εκεί κοντά.
Στην ανοιχτή θάλασσα, η αύξηση της ποσότητας των ειδών παρατηρείται όταν το νερό της επιφάνειας γίνεται κρύο και έτσι δίνει τη θέση του στο θερμότερο νερό του βάθους, που κρατά συσσωρευμένες πολλές θρεπτικές ουσίες όλο το χρόνο. Στους κλειστούς κόλπους, παρουσιάζεται αύξηση της ποσότητας των ειδών επειδή το σταθερό νερό τους, επιτρέπει την αύξηση του φυτοπλαγκτού. Αυτό αποτελεί άριστη και άφθονη τροφή για τα ψάρια, που παραμένουν στις περιοχές αυτές, πολλαπλασιάζονται και έτσι παρουσιάζεται αύξηση των πληθυσμών τους.